Một hơi vape hoàn hảo: Lợi ích và nguy cơ từ quá trình setup
Vape từ lâu đã được xem là một giải pháp thay thế lành mạnh hơn so với thuốc lá truyền thống, với nghiên cứu chỉ ra rằng nó an toàn hơn đến 95% nếu được sử dụng đúng cách. Không chỉ giảm thiểu các chất độc hại từ quá trình đốt cháy, vape còn mang đến trải nghiệm tùy chỉnh đa dạng, từ hương vị tinh dầu đến mức nhiệt và lượng khói. Tuy nhiên, sự an toàn và chất lượng của hơi vape phụ thuộc rất lớn vào cách thiết bị được setup. Chỉ cần một sai sót nhỏ – từ việc điều chỉnh sai mức nhiệt, sơ xuất trong việc lắp đặt coil, đến việc sử dụng tinh dầu kém chất lượng – đều có thể biến hơi vape từ "an toàn" thành "nguy hại". Vì vậy, hiểu rõ các yếu tố kỹ thuật trong quá trình setup không chỉ giúp bạn tận hưởng trải nghiệm vape theo cách tốt nhất mà còn bảo vệ sức khỏe của chính bản thân mình.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá các yếu tố quan trọng để đảm bảo mỗi hơi vape đạt chuẩn – an toàn, chất lượng và thực sự trở thành một lựa chọn thay thế xứng đáng cho thuốc lá.
I. Hơi vape được sinh ra từ một bộ máy được setup hoàn hảo sẽ có những thành phần gì?
Có thể bạn đã biết hoặc chưa, bản chất của hơi vape là “hoá hơi” tinh dầu chứ hoàn toàn không có quá trình “đốt cháy” như thuốc lá truyền thống. Mặc dù cùng tạo ra một “làn sương” bồng bềnh màu xanh xám như nhau nhưng nhiệt độ chênh lệch giữa 2 quá trình trên là rất lớn.
Với vaping, bạn chỉ cần mức nhiệt 190-210*C (khoảng 375*F) để biến tinh dầu từ dạng lỏng thành hơi. So sánh với khi đốt thuốc lá truyền thống, nhiệt độ của lá thuốc khi hút thường đạt từ 600*C (viền điếu thuốc) tới 900*C (tâm điếu thuốc). Chính nhiệt độ cao này là thứ khiến khói thuốc lá chứa nhiều chất độc hại tới vậy. Khi hút thuốc lá đốt truyền thống, bạn không chỉ hút vào nicotine, terpenes, phenols và các alkaloid thuốc lá mà còn hơn 7000 chất hoá học khác sinh ra từ quá trình đốt cháy, chúng được gọi chung là “hắc ín” (hay “tar”) và gây hậu quả cực kỳ xấu lên hệ tim mạch, hô hấp và cả tiêu hoá của người dùng.
Quay lại với vape, ở mức nhiệt chỉ 190*C, gần như không có bất cứ thành phần nào của tinh dầu bị phân huỷ bởi nhiệt cả do đó hơi vape hoàn toàn không có tar như khói thuốc. Nhiệt độ này chỉ đủ để các thành phần trong tinh dầu chuyển từ dạng lỏng thành dạng hơi mà thôi. Như vậy, trong trường hợp được setup chuẩn chỉnh, sẽ không có bất cứ hóa chất ngoại lai nào được sinh ra trong quá trình hóa hơi cả. Hơi vape sẽ chỉ được cấu thành từ 4 thành phần chính gồm VG, PG, Nic và hương liệu mà thôi!
II. Những lỗi có thể xảy ra trong quá trình setup, dấu hiệu nhận biết và hậu quả
Như đã nói ở phần trước, hơi vape chỉ thực sự an toàn khi nhiệt độ của coil không vượt ngưỡng và làm phân hủy các thành phần trong e-juice, cũng như tinh dầu được đảm bảo sạch sẽ, nguyên chất nhất có thể mà thôi. Tại phần 2 này của bài viết, chúng ta hãy cùng tìm hiểu những lỗi có thể xảy ra trong quá trình thiết lập/chuẩn bị đầu đốt, cách để nhận biết, cách khắc phục cũng như những hậu quả mà nó sẽ đem đến cho người dùng.
1. Lỗi từ quá trình thiết lập
Đây là những lỗi bắt nguồn từ kỹ thuật lắp đặt coil, bông,... khi thiết lập cấu hình đầu đốt. Phổ biến nhất có thể kể tới là lỗi “hot-spot”, một lỗi mà bất cứ ai mới build coil đều sẽ mắc phải.
Với hot-spot, đây là hiện tượng khi dòng điện không đi qua đều trên tất cả các phần của coil mà bị “mắc” lại tại một điểm, dẫn tới điểm này có nhiệt độ cao vọt lên so với phần còn lại của lõi đốt. Hot-spot có thể nhận biết qua việc các tia khói tỏa lên không đều khi xả bông, hoặc dễ hơn là một chấm đỏ lừ trên coil trông cực kỳ “ngứa mắt” khi bạn heat-up. Nhiệt độ tại hot-spot có thể dễ dàng vượt mức 350*C và khiến cho PG và VG nhanh chóng phân hủy, sinh ra các chất mới không mong muốn. Trong điều kiện thông thường, VG và PG tương đối bền nhưng khi gặp nhiệt độ cực cao và có sự góp mặt của oxy thì chúng sẽ tạo ra các sản phẩm phụ như acrolein (phân giải VG), formaldehyde và acetaldehyde (phân giải PG). Những chất mới được sinh ra này rất độc và sẽ gây kích ứng mạnh khi hút do đó bạn sẽ nhận ra ngay qua cảm giác cay rát, cào xé cổ họng từ giây đầu tiên tiếp xúc với hơi vape đó.
Để khắc phục hot-spot thì tương đối đơn giản, bạn chỉ cần vừa heat-up vừa dùng một chiếc nhíp sứ và nhẹ nhàng dãn đều các vòng coil cũng như vuốt nhẹ bề mặt để làm phẳng các lớp dây bọc chưa khít hoàn toàn. Cứ lặp lại 2 bước trên cho tới khi bạn heat-up được một chiếc coil đỏ đều, nóng từ trung tâm rồi lan ra 2 bên rìa là đã thành công.
2. Lỗi trong quá trình sử dụng/bảo dưỡng định kỳ
Ngay cả khi đã setup một chiếc coil hoàn hảo không hot-spot, không nhảy ohm thì vẫn có rủi ro sai sót trong quá trình sử dụng cây vape, khiến cho nhiệt độ vượt ngưỡng kiểm soát và dẫn tới một hơi vape nóng rát, dân gian hay gọi hiện tượng này là “dry-hit”.
Lỗi này thường tới từ việc lỗ gió không lấy đủ không khí để tản nhiệt kịp thời cho coil hoặc lượng tinh dầu trong bông không đủ dẫn tới coil sau khi đã hóa hơi kiệt tinh dầu sẽ đốt luôn cả bông dẫn bên trong. Khác với một hơi vape cay rát và sặc mùi kim loạt khi dính phải hot-spot, một hơi vape gây ra do bị dry-hit sẽ luôn luôn đi kèm với mùi khét kinh khủng do lúc này lớp bông ngoài cùng đã bị đốt thành than.
Để tránh dry-hit thì điều tiên quyết bạn phải thành thạo chính là kỹ thuật wick bông cho đầu đốt. Lượng bông xỏ qua phải vừa đủ để lấp kín khoảng trống trong lòng coil nhưng không được quá dày bởi nó sẽ khiến tinh dầu chảy chậm hơi, không kịp cung cấp cho quá trình vaping. Một điều tiếp theo cũng quan trọng không kém chính là cách xỏ bông, để tránh làm biến dạng coil và gây ra hot-spot thì bạn nên tỉa mỏng và vê nhọn một đầu của sợi bông trước khi luồn nó qua coil.
3. Đầu đốt có cặn bẩn/tinh dầu kém chất lượng
Yếu tố cuối cùng, quan trọng nhất và cũng là phần nhiều người bỏ qua nhất: chất lượng của từng thành phần bên trong. Nếu ngay cả những thành phần cao cấp, nguyên chất nhất còn có nguy cơ gây hại thì điều gì khiến bạn nghĩ rằng một chai tinh dầu hàng nhái, rẻ tiền sẽ an toàn để vape cơ chứ?
Nếu như đồ dùng, dịch vụ khác trên thế giới đều có một ủy ban tiêu dùng để đánh giá hãng nào không tốt, hãng nào đạt chuẩn thì vape lại là một sản phẩm mới, có thể nói là vẫn đang tồn tại ở vùng xám do đó không thể tin tưởng 100% các mặt hàng vape trên thị trường đều có chất lượng tốt tương đương nhau được. Với vape thì cách tốt nhất là chọn mua tinh dầu của những hãng đã có thâm niên sản xuất và có xuất xứ rõ ràng như dotMod, Aspire, Five Pawns hoặc Hero Puff,... Hoặc bạn cũng có thể tới các cơ sở bán lẻ uy tín và lâu năm như The Vape Club để đảm bảo luôn chọn được những sản phẩm máy vape và tinh dầu có chất lượng cao nhất.
Có thể thấy chỉ vài thao tác sai, vài chục độ C chênh lệch cũng có thể khiến hơi vape từ “an toàn” thành “nguy hại” dễ dàng tới mức nào. Nếu bạn là người sử dụng pod mod, bạn chỉ cần đảm bảo đúng 2 thứ: không lỡ tay bịt kín lỗ gió khi hút và thay mới lõi đốt/đầu pod ngay khi bông bị cháy. Tuy nhiên nếu bạn đã trót yêu những cây vape cổ điển mạnh mẽ thì chà… tinh tế và cẩn thận sẽ những đức tính bắt buộc đấy. Chúc các vaper luôn tận hưởng thú chơi một cách an toàn và ngon miệng nhất.
