Không ai sử dụng vape mà lại chưa một lần nghe qua về “Ohm” hay “định luật Ohm” bởi trong quá khứ, thời mà các loại mech mod vẫn thịnh hành thì đây chính là kiến thức vỡ lòng để đảm bảo an toàn cháy nổ khi nhập môn vaping. Tuy nhiên, hiện tại khi các loại disposable hay pod system sử dụng occ làm sẵn ngày càng phát triển thì những kiến thức liên quan tới điện trở cũng ngày càng ít được nhắc tới.
Ohm là gì?
Ohm là một đại lượng vật lý chỉ điện trở của một đoạn dây, thường được viết dưới dạng ký hiệu omega hay “Ω”. Đơn vị này được đặt tên theo nhà toán học và vật lý người Đức Georg Ohm. Georg Ohm cũng là người đầu tiên tìm ra công thức tính toán sự ảnh hưởng giữa điện trở và dòng điện từ hơn 200 năm trước.
Bạn có thể bắt gặp ký hiệu Ohm ở mọi nơi trong đời sống hàng ngày. Nếu bạn là người sử dụng pod, mình tin chắc bạn đã nhìn thấy ký hiệu Ohm được in ở bên hông hoặc dưới đáy của cartridge/occ một vài lần rồi. Hoặc nếu bạn dùng box mod hay AIO, dòng thông số Ω sẽ được hiện ngay trên màn hình.
Tóm lại, Ohm là thông số được dùng để đo điện trở, ở trường hợp của chúng ta chính là để đo độ “cản trở dòng điện” của chiếc coil. Khi dòng điện bị cản lại tại một điểm, nó sẽ được chuyển thành nhiệt để làm nóng coil và hoá hơi tinh dầu.
Định luật Ohm là gì?
Định luật Ohm được hiểu đơn giản là công thức tính sự liên quan giữa 3 thông số: điện trở, điện áp và cường độ dòng điện. Đây cũng là 3 yếu tố quan trọng nhất để vận hành máy vape một cách trơn tru và an toàn.
Hiểu rõ định luật này cũng là một cách hay để áng chừng được lượng kim loại bạn cần khi build coil cũng như công suất setup cho chiếc coil đó. Nó đặc biệt hữu ích khi bạn muốn chơi khói nhưng lại không sở hữu cho mình một thân máy đủ mạnh, bạn sẽ cần tính toán sao cho điện trở của coil đủ thấp nhưng không quá thấp, mục đích là để “kéo” được tối đa công lực của viên pin của máy trong khi vẫn không làm nó quá nhiệt và….”kaboom!”
Cách áp dụng định luật Ohm
Để hiểu được định luật này, trước hết bạn cần biết cường độ dòng điện và điện thế là gì.
-
Cường độ dòng điện (I): Thường được đo bằng đơn vị Amperes (A), được dùng để đo “độ mạnh” của dòng điện khi chạy qua mạch.
-
Điện thế (U): Thường được đo bằng đơn vị Volts (V), đây được dùng để đo lượng điện năng còn lại trong pin.
-
Công suất: Thường được đo bằng đơn vị Watts (W), đây là tích của cường độ và hiệu điện thế (W=UxI).
-
Điện trở (R): Được đo bằng đơn vị Ohm, dùng để tính độ cản trở dòng điện.
Định luật Ohm được rút gọn lại dưới dạng công thức như sau: R=U/I. Từ công thức trên chúng ta có thể dễ dàng tính được giới hạn điện trở tối đa của coil khi đã biết 2 yếu tố: điện thế và cường độ. Nghe có vẻ khó hiểu phải không? Bình tĩnh, mình sẽ lấy ví dụ ngay bên dưới đây để các bạn dễ dàng hình dung một cách dễ hiểu nhất.
Giả dụ bạn có một viên pin vape tiêu chuẩn và được sạc đầy, điện áp lúc này sẽ là U=4.2V (U sẽ giảm dần khi pin cạn năng lượng). Loại pin Lithium sử dụng cho vape thường có “độ xả” hay cường độ ổn định tối đa vào khoảng 25A (I=25A). Vậy thì điện trở thấp nhất bạn có thể build cho chiếc coil của mình sẽ là 0,17Ω (4.2V / 25A = 0,168Ω). Điện trở càng thấp thì dòng điện chạy qua nó càng mạnh, do đó nó nóng lên nhanh hơn và sinh ra nhiều “khói vape” hơn trong quá trình hút. Dù vậy nếu bạn build coil quá thấp, nó sẽ buộc pin phải xả quá cường độ tối đa và gây nên những tai nạn không đáng có.
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của công nghệ thì pin cho vape cũng được nâng cấp xịn hơn và phần nào đó an toàn hơn. Một số loại pin chuyên dụng có thể cho ra độ xả lên tới 40A. Cần lưu ý rằng vape không phải đèn pin, bạn không thể bật nó lên và giữ như vậy trong 1 phút đâu! Đa phần những loại pin được quảng cáo có độ xả 40A, 60A đều chỉ có thể xả mạnh như vậy trong 1s đầu tiên sau khi bấm đốt, sau đó dòng xả của pin sẽ giảm xuống mức ổn định khoảng 15-20A.
Ngoài ra, việc giữ nút fire liên tục trong thời gian quá dài (trên 15s) cũng sẽ khiến pin nóng lên nhanh chóng, làm giảm tuổi thọ của pin hoặc trong trường hợp xấu nhất pin sẽ bị xì hay hỏng ngay lập tức.
Tin tốt là vài năm trở lại đây tỷ lệ gặp tai nạn với vape vô cùng thấp, gần như không có ai gặp sự cố nổ pin trong khi đang sử dụng cả. Thành tựu này cũng có một phần không nhỏ đóng góp của công nghệ mesh coil siêu mỏng. Mesh coil thế hệ mới với it kim loại hơn nhưng bề mặt hoá hơi vẫn rất rộng do đó có thể tạo ra những đám khói lớn trong thời gian rất ngắn chỉ 1-3s.
